افتادگی پلک + 4 روش پیشگیری و درمان
افتادگی پلک، که در اصطلاح پزشکی به آن «پتوز» گفته میشود، مشکلی نسبتاً شایع است که می‌تواند ظاهر چهره را تحت تأثیر قرار دهد. در این حالت، پلک بالایی چشم به‌صورت غیرطبیعی پایین می‌افتد و همین موضوع باعث میشود فرد خسته یا حتی مسن‌تر از سن واقعی‌اش به نظر برسد. در موارد خفیف، افتادگی پلک تنها از جنبه زیبایی آزاردهنده است، اما وقتی افتادگی شدیدتر باشد، میدان دید را نیز محدود می‌کند.
اگر شما هم با این مشکل مواجه هستید یا نگران بروز آن در آینده‌اید، این مقاله می‌تواند راهنمای خوبی برایتان باشد. در ادامه، به بررسی دلایل رایج افتادگی پلک، راه‌های پیشگیری از آن و چهار روش مؤثر درمان افتادگی پلک می‌پردازیم. هدف ما این است که با زبانی ساده و علمی، راهکارهایی را ارائه دهیم که هم قابل‌درک باشد و هم در عمل به کار بیاید.
🔸 یک نکته مهم: در این مقاله درباره افتادگی پلک دائمی یا پتوز صحبت کردیم که ممکن است به دلایل مادرزادی یا اکتسابی در طول زندگی ایجاد شود. اما افتادگی پلک پس از تزریق بوتاکس موضوعی کاملاً متفاوت است و معمولاً موقتی بوده و دلایل و درمان‌های خاص خود را دارد. اگر شما یا اطرافیانتان پس از تزریق بوتاکس دچار افتادگی پلک شده‌اید یا می‌خواهید از آن پیشگیری کنید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «افتادگی پلک بعد از تزریق بوتاکس» را نیز مطالعه کنید.
علت افتادگی پلک چیست؟
پیشگیری و درمان هر مشکلی، از آگاهی شروع میشود. در مجموعه دکیتو همواره بر این باور بوده‌ایم که شناخت علت یک بیماری، مهم‌ترین قدم برای کنترل و درمان آن است. افتادگی پلک یا پتوز نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگر بدانید چرا پلک دچار افتادگی میشود، هم می‌توانید زودتر آن را تشخیص دهید، هم تصمیم بهتری برای درمانش بگیرید.
پتوز یک مشکل واحد با یک علت مشخص نیست، بلکه انواع مختلفی دارد و هر نوع، دلیل خاص خودش را دارد. در ادامه، انواع پتوز را معرفی می‌کنیم و به‌طور خلاصه به علل رایج هر کدام می‌پردازیم:
۱. علت پتوز مادرزادی
این نوع افتادگی پلک از بدو تولد وجود دارد و معمولاً به‌دلیل رشد ناقص یا ضعف در عضله‌ای به نام levator palpebrae superioris (عضله بالابرنده پلک بالا) ایجاد میشود. کودکانی که به این نوع پتوز مبتلا هستند، اغلب با مشکلاتی مانند تنبلی چشم (آمبلیوپی) یا آستیگماتیسم نیز مواجه می‌شوند و نیاز به پیگیری تخصصی دارند.
۲. علت پتوز اکتسابی
این نوع از افتادگی پلک در دوران بزرگسالی ایجاد میشود و به پنج گروه اصلی تقسیم می‌گردد، که هر کدام علت متفاوتی دارد:
- پتوز آپونوروتیک (مرتبط با افزایش سن):
شایع‌ترین نوع پتوز است. با افزایش سن، عضله پلک ضعیف میشود و پلک به‌مرور زمان پایین‌تر می‌آید. این حالت بیشتر در افراد مسن دیده میشود. - پتوز عصبی:
وقتی عصب مسئول حرکت پلک (عصب سوم مغزی) آسیب می‌بیند، پلک بالا نمی‌رود. این نوع پتوز ممکن است با علائمی مثل دوبینی، افتادگی چشم یا گشاد شدن مردمک همراه باشد. علت می‌تواند سکته مغزی، تومور، آنوریسم یا دیابت باشد. - پتوز میوژنیک:
در اثر بیماری‌های عضلانی مانند میاستنی گراویس یا دیستروفی عضلانی ایجاد میشود. در این حالت، عضله ضعیف یا ناکارآمد است و پلک را به‌خوبی بالا نمی‌برد. - پتوز مکانیکی:
اگر توده، کیست یا التهاب در پلک وجود داشته باشد، پلک به‌دلیل سنگینی بیش‌ازحد دچار افتادگی میشود. حتی بدون مشکل عضلانی، وزن زیاد پلک می‌تواند عامل افتادگی آن باشد. - پتوز تروماتیک:
در نتیجه آسیب‌دیدگی مستقیم پلک یا صدمه به عضله یا عصب آن ایجاد میشود. این حالت می‌تواند ناشی از تصادف، ضربه یا حتی برخی جراحی‌ها باشد.
روش‌های پیشگیری از افتادگی پلک
همان‌طور که دیدیم، افتادگی پلک یا پتوز دلایل متعددی دارد. در نوع مادرزادی، عوامل ژنتیکی نقش اصلی را ایفا می‌کنند و معمولاً از بدو تولد همراه فرد هستند. اما در سایر انواع پتوز که به‌صورت اکتسابی در طول زندگی ایجاد می‌شوند، سبک زندگی، وضعیت سلامت عمومی و عوامل محیطی می‌توانند تأثیر مستقیم و قابل‌پیشگیری داشته باشند. در ادامه به مهم‌ترین روش‌هایی می‌پردازیم که بر اساس تحقیقات علمی، از جمله مقاله منتشرشده در مجله Eye در سال ۲۰۲۱ و سایر مطالعات معتبر، برای کاهش خطر ابتلا به افتادگی پلک پیشنهاد شده‌اند:
۱. مراقبت از سلامت عمومی و کنترل بیماری‌ها
افتادگی پلک در بسیاری از موارد نتیجه‌ی اختلالات دیگر در بدن است. برای مثال، در انواعی مانند پتوز عصبی، میوژنیک یا مکانیکی، علت سکته، کیست، بیماری‌های عصبی یا عضلانی و حتی فشارهای مزمن عصبی است. توجه به سلامت عمومی، کنترل دیابت، مراقبت از سیستم عصبی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن، نقش مهمی در جلوگیری از افتادگی پلک داشته دارد.
۲. داشتن سبک زندگی سالم
در پتوز مرتبط با افزایش سن (پتوز آپونوروتیک)، روند طبیعی پیری بدن باعث ضعیف شدن عضلات پلک میشود. اما می‌توان با اصلاح سبک زندگی، این روند را کند کرد:
- تغذیه متعادل و سرشار از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها
- پرهیز از مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی
- ورزش منظم و خواب کافی
این عوامل نه‌تنها سلامت عمومی بدن را تقویت می‌کنند، بلکه کمک می‌کنند تا پوست و عضلات ناحیه پلک نیز دیرتر دچار افتادگی شوند.
۳. پرهیز از مالش مکرر چشم‌ها
بسیاری از افراد به‌صورت عادت یا در مواجهه با خارش چشم، آن را مکرر می‌مالند. این کار به مرور زمان به عضلات ظریف پلک آسیب می‌رساند و موجب شل‌شدگی یا افتادگی آن میشود. در صورت خشکی یا تحریک چشم، بهتر است از قطره‌های مخصوص استفاده کنید و از تماس فیزیکی با چشم خودداری نمایید.
۴. محافظت از چشم‌ها در برابر آسیب
در محیط‌های پرخطر یا هنگام انجام کارهایی مانند جوشکاری، کار با مواد شیمیایی و … استفاده از عینک‌های محافظ ضروری است. این وسایل ایمنی می‌توانند از آسیب مستقیم به پلک‌ها و عضلات آن جلوگیری کنند و مانع از بروز پتوز تروماتیک شوند.
۵. دقت در استفاده از لنزهای تماسی
در مقاله‌ای که در سال 2015 در مجله Aesthetic Surgery Journal منتشر شد، گفته شده است که استفاده طولانی‌مدت از لنزهای تماسی، به‌ویژه لنزهای سخت، می‌تواند خطر افتادگی پلک را افزایش دهد. استفاده نادرست یا قراردادن و برداشتن مکرر لنزها ممکن است فشار مداومی به پلک وارد کند. توصیه میشود از لنز با کیفیت استفاده کرده و روش صحیح استفاده از آن را رعایت کنید.
روش‌های درمان افتادگی پلک
افتادگی پلک در صورتی که شدید باشد و بر دید و ظاهر فرد تاثیر منفی بگذارد، نیاز به درمان دارد. روش‌های درمانی متنوعی برای افتادگی پلک وجود دارد:
بلفاروپلاستی (جراحی پلک)
بلفاروپلاستی یکی از بهترین روش‌های درمان افتادگی پلک است. این روش تحت بی‌حسی موضعی انجام میشود و با حذف پوست و چربی اضافی پلک، ظاهر چشم‌ها بهبود می‌یابد. بلفاروپلاستی معمولاً بدون درد و با دوره نقاهت کوتاه همراه است.
در مجموعه دکیتو بلفاروپلاستی در شیراز را با بهترین پزشکان و شرایط اقساط انجام دهید!
لیفت پلک با لیزر
لیفت پلک با لیزر یک روش غیرجراحی برای بهبود افتادگی پلک است. در این روش، لیزر با تحریک تولید کلاژن و الاستین، باعث جوانسازی پوست و تقویت عضلات اطراف پلک میشود.
تزریق بوتاکس
بوتاکس با فلج کردن موقت عضلات پلک، می‌تواند افتادگی پلک را به طور موقت کاهش دهد. این روش غیرتهاجمی است و دوره نقاهت بسیار کوتاهی دارد.
بهترین دکتر تزریق بوتاکس در شیراز را بشناسید!
روش‌های طبیعی
برخی از روش‌های طبیعی مانند استفاده از ماسک‌های خانگی، ماساژ پلک‌ها و انجام برخی تمرین‌ها می‌توانند به بهبود افتادگی پلک کمک کنند، هرچند تاثیر آنها کم است.
در نهایت…
افتادگی پلک می‌تواند تاثیر زیادی بر زیبایی و اعتماد به نفس فرد داشته باشد، اما با مراقبت‌های مناسب و استفاده از روش‌های درمانی موثر، می‌توان این مشکل را به طور قابل توجهی بهبود بخشید. در صورتی که افتادگی پلک شما شدید است و بر دید و ظاهر شما تاثیر می‌گذارد، مشاوره با یک متخصص زیبایی می‌تواند بهترین راهکار را برای شما فراهم کند. اگر شما هم با افتادگی پلک مواجه هستید و به‌دنبال یک راهکار مؤثر و مطمئن می‌گردید، همین حالا فرم درخواست مشاوره را تکمیل کنید تا کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان با شما تماس بگیرند و شما را راهنمایی کنند.
