رژیم غذایی بعد از جراحی چاقی {اسلیو، بای پس و مینی بای پس}
چاقی و اضافه‌وزن امروزه به یکی از معضلات بزرگ سلامتی تبدیل شده است و بسیاری از افراد برای کاهش وزن و بهبود کیفیت زندگی خود، روش‌های مختلفی را امتحان می‌کنند. در مواردی که چاقی شدید است و یا مشکلات مرتبط با آن سلامت فرد را به خطر می‌اندازد، جراحی چاقی مانند اسلیو معده، بای‌پس و مینی بای‌پس به‌عنوان یک راهکار مؤثر توصیه می‌شود.
اما جراحی به‌تنهایی یک معجزه نیست! اگرچه این روش‌ها به کاهش وزن سریع کمک می‌کنند، اما بدون رعایت رژیم غذایی مناسب، امکان بازگشت وزن یا بروز مشکلات گوارشی وجود دارد. در واقع، این جراحی‌ها آغازی برای یک سبک زندگی سالم‌تر هستند، نه یک راه‌حل فوری و بی‌دردسر!
یکی از مهم‌ترین مواردی که باید بعد از جراحی رعایت کنید، رژیم غذایی مناسب است. در این مقاله، همه چیز را درباره تغذیه و رژیم غذایی بعد از جراحی چاقی توضیح می‌دهیم.
نکته مهم: رژیم غذایی بعد از اسلیو معده، بای‌پس و مینی بای‌پس معده کاملاً مشابه یکدیگر است، بنابراین توصیه‌هایی که در ادامه می‌خوانید، برای همه این جراحی‌ها هستند.
شما در مجموعه دکیتو، می‌توانید تمامی جراحی‌های چاقی در شیراز شامل اسلیو معده در شیراز، بای پس معده در شیراز و مینی بای پس معده در شیراز را با بهترین پزشکان و شرایط اقساط انجام دهید!
4 فاز رژیم غذایی بعد از جراحی چاقی
پس از انجام جراحی‌های چاقی مانند اسلیو، بای‌پس و مینی بای‌پس معده، معده شما بسیار حساس و کوچک‌تر از قبل می‌شود. به همین دلیل، لازم است رژیم غذایی را به‌صورت تدریجی و مرحله‌به‌مرحله پیش ببرید تا بدن شما به شرایط جدید عادت کند و از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری شود.
رژیم غذایی بعد از این جراحی‌ها شامل ۴ فاز اصلی است و حدود سه ماه طول می‌کشد تا بتوانید دوباره غذاهای معمولی را مصرف کنید. در ادامه این ۴ مرحله مهم را بررسی می‌کنیم.
2 نکته بسیار مهم: سرعت پیشرفت در رژیم غذایی بعد از جراحی چاقی بسته به شرایط فردی و توصیه‌های پزشک متفاوت است، بنابراین حتماً با متخصص تغذیه و جراح خود مشورت کنید. همچنین فراموش نکنید که معده شما اکنون بسیار کوچک‌تر از قبل شده است، بنابراین باید از پرخوری خودداری کنید و غذاها را به‌آرامی و در حجم کم مصرف کنید تا از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری شود.
رژیم غذایی در 7 روز اول پس از جراحی چاقی (فاز1: مایعات صاف‌شده)
در هفته اول پس از انجام جراحی چاقی، معده شما هنوز در حال التیام و سازگاری با وضعیت جدید خود است. در این مدت، شما تنها مجاز به مصرف آب و مایعات صاف‌شده خواهید بود. این مایعات شامل آب و آب‌میوه‌های بدون پالپ هستند که هیچ تکه‌ای از غذا یا فیبر را در خود ندارند.
چرا مایعات صاف‌شده؟
در این مرحله، معده شما به شدت حساس است و مصرف غذاهای جامد یا حتی مایعات غلیظ می‌تواند فشار زیادی به معده وارد کند و روند بهبودی را مختل نماید. همچنین به دلیل کاهش حجم معده، احساس گرسنگی بسیار کم خواهد بود و اکثر افراد در این مدت میل زیادی به خوردن غذا ندارند.
توجه: تنها تفاوت جراحی اسلیو با جراحی‌های بای‌پس (کلاسیک و مینی بای‌پس) این است که در روزهای ابتدایی، افرادی که جراحی اسلیو انجام داده‌اند، ممکن است هنگام نوشیدن مایعات احساس استفراغ کنند، که این امر طبیعی است و جای هیچ‌گونه نگرانی ندارد و به مرور زمان به طور کامل برطرف می‌شود.
در این روزها، مصرف آب و مایعات کافی ضروری است. بدن شما به مایعات برای هیدراته ماندن و جلوگیری از مشکلات گوارشی نیاز دارد. اگر مایعات کافی مصرف نشود، ممکن است با مشکلاتی مانند کم‌آبی بدن یا یبوست مواجه شوید.
در این فاز، دقت کنید که مایعات باید صاف‌شده و بدون قطعات جامد باشند تا به راحتی از معده شما عبور کنند. همچنین مصرف مایعات باید در فواصل زمانی کوچک و مکرر انجام گیرد تا فشار زیادی به معده وارد نشود.
غذاهای مجاز (مصرف کنید):
- آب
- آب‌میوه‌های صاف‌شده و بدون پالپ
- ژله بدون قند
- چای کم‌رنگ یا دمنوش‌های ملایم
- مایعات کم‌کالری و بدون شکر اضافه
غذاهای غیرمجاز (از مصرف آن‌ها بپرهیزید):
- غذاهای جامد و سفت
- آب‌میوه‌های با پالپ یا فیبر
- سوپ‌های حاوی قطعات جامد (مثل سبزیجات یا گوشت)
- شیر یا فرآورده‌های لبنی غلیظ
- نوشیدنی‌های گازدار یا نوشابه‌ها
- قهوه، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی
رژیم غذایی در روز 7 الی 21 بعد از جراحی چاقی (فاز2)
پس از گذشت یک هفته از جراحی چاقی، رژیم غذایی شما وارد مرحله جدیدی می‌شود. در این مرحله، علاوه بر مایعات صاف‌شده که در فاز 1 مصرف می‌کردید، می‌توانید غذاهای رقیق مانند سوپ، آب مرغ یا گوشت صاف‌شده را نیز به برنامه غذایی خود اضافه کنید. همچنین، مصرف پروتئین و مکمل‌های ضروری آغاز می‌شود تا از کمبودهای تغذیه‌ای جلوگیری کرده و روند بهبودی شما را تسریع کند. در این دوره، همچنان باید از مصرف غذاهای جامد خودداری کنید و مایعات و غذاهای رقیق صاف‌شده را به‌آرامی و در حجم کم بنوشید تا معده شما بدون فشار اضافی، به شرایط جدید عادت کند.
غذاهای مجاز (مصرف کنید):
- شیک‌های حاوی پروتئین (ترجیحاً بدون شکر و کم‌کالری)
- سوپ‌های صاف‌شده (بدون قطعات جامد، مانند سوپ مرغ یا سبزیجات)
- شیک‌های بدون قند
- آب‌میوه‌های صاف‌شده و بدون پالپ
- چای کم‌رنگ و دمنوش‌های ملایم
مکمل‌هایی که باید در فاز دوم رژیم غذایی بعد از جراحی چاقی مصرف کنید:
مولتی‌ویتامین کامل (چندمنظوره)
حاوی آهن، اسید فولیک، ویتامین‌های A، B، D، E، K و روی باشد.
دوز: روزانه ۱ تا ۲ عدد قرص جویدنی یا مکمل مایع (بسته به نوع جراحی)
کلسیم + ویتامین D به دلیل کاهش جذب کلسیم، خطر پوکی استخوان افزایش می‌یابد.
نوع توصیه‌شده: کلسیم سیترات (نه کربنات) برای جذب بهتر دوز: ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز (تقسیم‌شده به ۲-۳ وعده)
نکته: مصرف کلسیم باید ۲ ساعت فاصله از مکمل آهن داشته باشد.
آهن (در صورت نیاز) مخصوصاً برای زنان در سنین باروری و افرادی که جراحی بای‌پس معده یا مینی‌بای‌پس انجام داده‌اند. دوز: ۱۸ تا ۶۰ میلی‌گرم در روز (بسته به نیاز فرد) نکته: مصرف همراه با ویتامین C باعث جذب بهتر آهن می‌شود.
ویتامین B12 پس از جراحی، جذب ویتامین B12 از دستگاه گوارش کاهش می‌یابد که می‌تواند منجر به کم‌خونی و مشکلات عصبی شود. دوز: زیرزبانی یا جویدنی: ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میکروگرم در هفته تزریقی (در برخی موارد): ماهانه ۱ آمپول
پروتئین مکمل (در صورت نیاز) دریافت پروتئین کافی پس از جراحی برای جلوگیری از تحلیل عضلانی و ریزش مو بسیار مهم است. اگر دریافت پروتئین از رژیم غذایی کافی نباشد، مصرف پروتئین شیک بدون شکر (وی، ایزوله یا گیاهی) توصیه می‌شود. دوز: ۳۰ تا ۶۰ گرم پروتئین در روز
نکته بسیار مهم:
کلسیم و آهن نباید هم‌زمان مصرف شوند، زیرا جذب یکدیگر را کاهش می‌دهند.
رژیم غذایی در بازه سه الی شش هفته بعد از جراحی چاقی (فاز3: غذاهای نرم)
پس از گذشت حدود سه هفته تا یک ماه از جراحی چاقی، معده شما به تدریج توانایی پذیرش غذاهای نرم و نیمه‌جامد را پیدا می‌کند. در این مرحله، می‌توانید غذاهای نرم و با قوام ملایم مصرف کنید که به راحتی قابل بلعیدن و هضم هستند. همچنین در این مرحله از رژیم غذایی بعد از جراحی چاقی، باید مصرف مکمل‌ها را مانند فاز قبلی ادامه دهید، اما ممکن است جراح یا مشاور تغذیه توصیه کنند که مصرف پروتئین را کاهش دهید. زیرا با توجه به مواد غذایی نرم که در این فاز مصرف می‌کنید، بدن شما مقدار بیشتری پروتئین دریافت خواهد کرد.
غذاهای مجاز (مصرف کنید):
- سوپ‌های نرم (بدون قطعات جامد، مانند سوپ مرغ یا سبزیجات نرم)
- پوره سیب‌زمینی (بدون کره یا چربی اضافی)
- تخم‌مرغ آب‌پز (با بافت نرم و بدون ادویه‌های تند)
- میوه و سبزیجات نرم (میوه و سبزیجات سفت را پوره کنید.)
- ماست کم‌چرب و بدون قند
- پنیر کم‌چرب
این غذاها باید به‌طور کامل نرم و بدون قطعات جامد باشند تا معده شما به راحتی آن‌ها را هضم کند. همچنین مهم است که غذاها به‌تدریج و در حجم کم مصرف شوند و از خوردن غذاهای سنگین و چرب خودداری کنید.
نکته:
در این مرحله، هدف اصلی این است که بدن به تدریج به غذاهای نیمه‌جامد عادت کند و از فشار زیاد به معده جلوگیری شود. بهتر است این غذاها را به‌طور آهسته و با جویدن کامل مصرف کنید تا از احساس سنگینی یا ناراحتی در معده جلوگیری کنید.
در صورتی که احساس ناراحتی یا پر بودن دارید، بهتر است مصرف غذا را متوقف کرده و به بدن خود فرصت بدهید تا به‌طور کامل هضم کند.
رژیم غذایی در بازه شش الی سه ماه بعد از جراحی چاقی (فاز4: غذاهای جامد)
پس از گذشت سه تا شش ماه از جراحی چاقی، معده شما به طور کامل به غذاهای جامد عادت کرده است و می‌توانید به تدریج غذاهای جامد را وارد رژیم غذایی خود کنید. در این مرحله، غذاها باید به طور آهسته و در حجم کم مصرف شوند تا معده شما فشار زیادی را تحمل نکند.
غذاهای مجاز (مصرف کنید):
- گوشت‌های پخته و نرم (مثل گوشت مرغ، بوقلمون یا گوشت گاو بدون چربی)
- سبزیجات پخته (سبزیجاتی که به راحتی قابل هضم هستند)
- برنج یا پاستای پخته‌شده نرم
- میوه‌های نرم و خرد شده (مثل موز یا سیب پخته)
- پنیر کم‌چرب
- تخم‌مرغ و محصولات تخم‌مرغی (مانند املت‌های ساده)
غذاهایی که نباید در فاز 4 مصرف کنید:
- غذاهای چرب و سرخ‌کردنی (فست فود، غذاهای روغنی)
- گوشت‌های سفت و چرب (گوشت‌های دودی یا سخت)
- غذاهای با فیبر بالا (حبوبات، ذرت)
- نان‌های سفت و خشک
- میوه‌ها و سبزیجات با پوست یا دانه‌های سفت (انگور، سیب با پوست)
- محصولات شیرین و نوشیدنی‌های گازدار
- غذاهای تند و ادویه‌دار (فلفل تند)
رژیم غذایی بعد از گذشت حدود سه ماه از جراحی چاقی به چه صورت است؟
بعد از گذشت حدود سه ماه از جراحی چاقی، می‌توانید کم‌کم با خانواده خود سر یک سفره بنشینید و غذاهای عادی را مصرف کنید. اما همچنان باید توجه داشته باشید که در فرایند جراحی، حدود 60 تا 80 درصد از حجم معده شما کم شده است و بنابراین حجم غذایی که مصرف می‌کنید باید بسیار کمتر از سابق باشد.
نکته مهم دیگر این است که بعد از جراحی چاقی و تا انتهای عمر خود، باید به یک سبک زندگی سالم پایبند باشید. مصرف مواد غذایی مضر، مانند غذاهای چرب، سرخ‌کردنی و شیرینی‌ها، همچنان باید محدود شود تا از بازگشت وزن و مشکلات گوارشی جلوگیری شود.
رژیم غذایی بعد از جراحی چاقی باید توسط پزشک تغذیه تنظیم شود!
ما در هر فاز رژیم غذایی بعد از جراحی چاقی تمام نکات مهم را بیان کردیم، اما توجه داشته باشید که شرایط بدنی هر فرد متفاوت است. بنابراین، بعد از جراحی حتماً باید به پزشک تغذیه مراجعه کنید و رژیم غذایی خود را تحت نظر جراح و متخصص تغذیه تنظیم نمایید. این کار باعث می‌شود که بدن شما تمام مواد مغذی مورد نیاز را دریافت کند و روند کاهش وزن و بهبودی شما به بهترین شکل ممکن پیش برود.
سخن پایانی…
جراحی چاقی یک روش بسیار عالی برای کاهش وزن و بهبود سلامت است، اما معجزه‌ای یک شبه نیست. اینطور نیست که تنها با انجام جراحی چاقی به نتیجه ایده‌آل خود برسید؛ بلکه قبل و بعد از جراحی باید مجموعه‌ای از مراقبت‌ها و نکات مهم را رعایت کنید. تغییر سبک زندگی، رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی منظم و پیروی از توصیه‌های پزشک، همگی عواملی هستند که موفقیت شما را در این مسیر تضمین می‌کنند.
اقدامات قبل از جراحی چاقی را مطالعه کنید!
اگر به درستی از بدنتان مراقبت کنید، این جراحی می‌تواند شروعی تازه برای یک زندگی سالم و باکیفیت‌تر باشد. پس این فرصت را با رعایت توصیه‌های پزشکی و داشتن اراده قوی به بهترین شکل ممکن استفاده کنید!
اگر هر سوالی دارید از ما بپرسید و یا اگر نیاز به مشاوره دارید فرم درخواست مشاوره را تکمیل کنید تا کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس بگیرند و شما را راهنمایی کنند.
